IZLOŽBA HISTORIJSKE GRAĐE ŠKOLSKOG ARHIVA POVODOM OBILJEŽAVANJA DANA ŠKOLE

U sklopu obilježavanja Dana Druge osnovne škole 27.5.2022. godine u školskom holu je postavljena izložba arhivske građe i dokumenata o postojanju naše škole od osnivanja do danas. Ovaj dio historijata nam je pripremila nastavnica Alma Pamuk sa članovima historijske sekcije. U prezentovanim dokumentima nalaze se zanimljive činjenice i podaci o osnivanju, polaznicima i nastavnicima, te nazivima škole koji su se mijenjali kroz prošlost. U tekstu koji slijedi možete saznati više o našoj Drugoj osnovnoj školi.

Austrougarski period

Austrougarske vlasti su 1907. godine počele izgradnju škole u Hrasnici. Zemljište za izgradnju škole poklonili su članovi porodice Mehremić. Izgradnja je trajala godinu dana, a škola je dobila ime „NARODNA OSNOVNA ŠKOLA“. Prva školska godina je počela 1.10.1908. godine. U prvi razred upisana su 22 učenika. Bili su to dječaci islamske vjeroispovjesti starosne dobi od 8 do 12 godina.

Prvi učitelj, koji je ujedno obavljao i dužnost ravnatelja je bio Hamdija Mulić.

Nastava je trajala od 07 do 16 časova. Škola nije radila nedeljom i petkom. U prvom razredu učenici su izučavali sljedeće predmete: marljivost, vjeronauka, jezikoslovna nastava (početna stvarna nastava, čitanje, usmeno i pismeno izražavanje misli), stvarna nastava (računstvo i geometrija), pjevanje i gimnastika. 

Uspjeh učenika po predmetima na kraju svakog mjeseca i školske godine se iskazivao sljedećim ocjenama: vrlo dobar (1), dobar (2), dovoljan (3) i nedovoljan (4).

Između dva svjetska rata

Od otvaranja škole do kraja Prvog svjetskog rata školu je pohađalo 460 učenika, od kojih 80%  nije završilo školovanje.

Između dva svjetska rata (1918–1941) školu je pohađalo 1490 učenika. U ovom periodu nastavu će početi pohađati i ženska djeca.

Do 1. septembra 1934. godine nastavu su izvodili uglavnom učitelji, kada je počela raditi i prva učiteljica Vlajka Marić. Kao učitelj i upravitelj u školi najduže se zadržao Siri Muharem Ahić koji je radio u periodu od 1929. do 1938. godine.

Drugi svjetski rat

Početak i tok Drugog svjetskog rata su uveliko uticali na rad ove škole. Bosna i Hercegovina je 1941. godine pripojena Nezavisnoj Državi Hrvatskoj te je i ova škola promijenila ime u „DRŽAVNA MJEŠOVITA PUČKA ŠKOLA U HRASNICI“, a u „rubrici“ narodnost u Razrednicama svim učenicima je bilo upisano „Hrvat“ bez obzira ko su i odakle su!

Prema sačuvanim podacima školu su u toku Drugog svjetskog rata pohađala 534 učenika. Sistem ocjenjivanja je bio u toku rata izmijenjen i opšti uspjeh se ocjenjivao na sljedeći način: izvrstan (1), veoma dobar (2), dobar (3), dovoljan (4) i nedovoljan (5). Ocjene za vladanje učenika su bile: uzorno (1), pohvalno (2), dobro (3) i slabo (5).

U okviru Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije

Stvaranje Jugoslavije i strujanja u društvu nakon Drugog svjetskog rata su se odrazila na rad škole. Školske 1950/1951. godine škola je promijenila ime u „XXIV OSNOVNU ŠKOLU“ u Hrasnici.

Izgradnja fabrike motora je rezultirala naglim prilivom stanovništva i porastom broja učenika. Zbog toga će početi izgradnja novog školskog objekta.

Novoizgrađena škola će početi sa radom za Dan Republike 29.11.1957. godine. Na prijedlog Skupštine opštine Ilidža, Savjeta za prosvjetu i kulturu, škola je dobila naziv OSNOVNA ŠKOLA „ALEKSA ŠANTIĆ“, a kao Dan škole je određen 27. maj.  U školskoj 1967/1968. godini školu je pohađalo 1925 učenika, a nastava se izvodila u tri smjene. Zbog velikog broja učenika i nedostatka prostora, Skupština opštine Ilidža na zajedničkoj sjednici Opštinskog vijeća i Vijeća mjesnih zajednica, od 15. jula 1968. godine  donosi Rješenje br. 520/1 o osnivanju Osnovne škole „Hasan Brkić“ u Hrasnici. U sastav ove nove škole otišlo je 16. odjeljenja i 20 učitelja i nastavnika Osnovne škole „Aleksa Šantić“.

Kada je 1980/1981.  školske godine počela sa radom Osnovna škola „Đuro Pucar Stari“ u Sokolovićima, iz Osnovne škole Aleksa Šantić prešlo je u nju 375 učenika i 11 nastavnika.

Period agresije 1992 – 1995. godina

Školska 1991/1992. godina je počela 1. septembra. Nastavu je pohađalo  1218 učenika raspoređenih u 40 odjeljenja. Nastavni proces se odvijao uobičajenim ritmom do kraja februara kada je nakon provedenih izbora i formiranja organa vlasti na svim nivoima dolazi do značajnijih političkih previranja i problema bezbjednosti koji su se odrazili na rad škole.

Kada su 6. aprila pale prve granate na školu nastava je prekinuta. Škola je svoje prostorije ustupila službama MZ Hrasnica II, kriznom štabu i drugim službama neophodnim za funkcionisanje civilnih organa vlasti.

U jednom od mnogobrojnih granatiranja, na ulazu u školu teško je ranjen Mustafa Lokvančić. Od posljedica teškog ranjavanja Mustafa Lokvančić je preminuo. U znak sjećanja na ovog mladog heroja Ratno predsjedništvo opštine Ilidža je u avgustu 1992. godine donijelo odluku kojom se, na prijedlog Mjesne zajednice Hrasnica II, dotadašnji naziv Osnovne škole „Aleksa Šantić“ mijenja i glasi Osnovna škola „Mustafa Lokvančić“.

U toku agresije nastava se odvijala po punktovima. Učenici I i II razreda su okupljani na 6 punktova, učenici III razreda na 12, a učenici IV razreda na 8 punktova u privatnim kućama i stanovima. Stariji razredi su okupljani na 6 lokacija.

Među učenicima i uposlenicima ove škole je bilo onih čiji je život nasilno prekinut u toku agresije.  Bili su to Žilić Ramiz, nastavnik matematike, i Vila Munira, nastavnica engleskog jezika. Agresorske granate su zaustavile život i nekih učenika ove škole: Lokvančić Damir, Škrabek Boris, Basista Karolina, Džilil Jasmina i Zorlija Sanel.

Druga osnovna škola danas

Tokom 1997. godine  izvršena je preregistracija škole pod nazivom „DRUGA OSNOVNA ŠKOLA“, jer su odlukom  Prelaznog općinskog vijeća od 5. jula 1996. godine promijenjeni nazivi svih osnovnih škola na području općine Ilidža. Novi nazivi su dati prema redoslijedu izgradnje škola.

Pripremila: Selma Bećirović 

FOTOGALERIJA